Bedrijfsvoering

Deze paragraaf gaat over de ontwikkelingen binnen het capaciteitsbudget, de inhuur (kosten en percentages) en personele kengetallen. De rapportage laat afwijkingen zien ten opzichte van de voorjaarsnota 2021.

Tabel capaciteitsbudget

Bedragen x € 1.000

Werking van het capaciteitsbudget

Het capaciteitsbudget bestaat uit drie componenten: de salariskosten personeel, de inhuur bij ziekte/vacatures en de inhuur flexibele schil. Dit zijn communicerende vaten, d.w.z. dat salariskosten omgezet kunnen worden naar inhuurbudget en vice versa. Uitgangspunt hierbij is dat het totale budget niet overschreden wordt. Dit totale budget kan wel incidenteel worden opgehoogd, mits de toename van het capaciteitsbudget wordt gedekt door de inzet van materiële budgetten dan wel additionele baten (rijksbijdragen, projectgelden, subsidies en overige baten).

Het beleid is dat een budgethouder (“op basis van geplande bedrijfsvoering en geplande prioriteiten”) zijn capaciteitsbudget over de drie componenten kan verdelen.

Dekking van € 4,9 mln. door externe bijdragen, omzetting van materieel budget, een dotatie aan de coronareserve en een beroep op de algemene middelen.

De toename van het capaciteitsbudget (salariskosten voor het eigen personeel en inhuurkosten bij ziekte/vacatures en flexibele schil), ten opzichte van de prognose ten tijde van de voorjaarsnota, is € 4,9 mln. Deze toename ad € 4,9 mln. wordt grotendeels gedekt door externe bijdragen (€ 4,2 mln.) en de omzetting van materiaal budget[1] naar budget om personeel aan te nemen of in te huren (€ 0,8 mln.). Voor -€ 0,6 mln. wordt er een dotatie gedaan aan de coronareserve. Ten aanzien van de verwachte loonsverhoging vanuit de nieuwe CAO afspraken doen we een beroep op de algemene middelen (0,5 mln.)

Tabel additionele dekking

Toelichting externe bijdragen (€ 4,2 mln.)

De externe bijdragen die Zaanstad heeft ontvangen ten behoeve van capaciteit bestaan onder andere uit een stijging van de inzet op projecten waaronder de ontwikkeling van MAAK Zaanstad en de vraag naar pioniers duurzaamheid. Ook bij de afdeling ingenieursbureau is sprake van groei van opdrachten, welke door uren maal tarief worden gedekt. Daarnaast zijn er gelden ingezet voor de Groei van de stad, deze wordt gedekt uit rijksbijdragen zoals woningbouwimpuls.

Toelichting omzetting materieel budget (€ 0,8 mln.)
De omzetting van materiële budgetten, waarbij deze omgezet worden in personeel om het werk uit te voeren, heeft o.a. plaatsgevonden in het programma ‘ruimtelijke en gebiedsontwikkeling’ en het programma ‘buitenruimte, vastgoed en bereikbaarheid’. Ook is er sprake van omzetting van materieel budget ten behoeve van het oprichten van de tijdelijke projectorganisatie ‘specialistische jeugdhulp’. Daarnaast was budget benodigd om de inspanningen voor vluchtelingen op het gebied van werk, integratie en inburgering te verbinden en zo beter te kunnen sturen op de integraliteit van de beleidsonderwerpen. Er is tevens budget omgezet voor de uitvoering van de participatiewet waar het de verwachting is dat het aantal aanvragen stijgt als gevolg van de landelijke corona-maatregelen.

Dotatie aan de coronareserve -(€ 0,6 mln.)
De dotatie aan de coronareserve wordt o.a. geëffectueerd doordat er minder capaciteit voor corona gerelateerde projecten benodigd was. Daarnaast is er een vertraging opgetreden in de toetsingswerkzaamheden van de TOZO-regeling omdat er voor bepaalde werkzaamheden geen medewerkers gevonden konden worden. Deze werkzaamheden schuiven door naar 2022.

Toelichting beroep op algemene middelen (€ 0,5 mln.)
De werkgevers hebben voor de Cao onderhandelingen een nieuw bod neergelegd over een verwachte loonsverhoging (d.d. 7 oktober ’21). Dit voorstel gaat uit van een loonsverhoging van 1,4 % per 1 december 2021 en een eenmalige uitkering in 2021 van € 950 per FTE. In deze cijfers wordt rekening gehouden met dit voorstel. De middelen hiervoor zijn middels de septembercirculaire ontvangen vanuit het Rijk en toegevoegd aan de algemene middelen (programma 7).

Inhuur externe expertise

De inhuurkosten van de gemeente bestaan naast de inhuurkosten van het capaciteitsbudget (zie toelichting capaciteitsbudget) uit inhuur m.b.t. externe expertise. De inhuur m.b.t. externe expertise valt buiten het capaciteitsbudget. Dekking voor deze inhuur wordt gevonden in andere bronnen, namelijk projectgelden of subsidies.

Tabel Inhuurkosten

Toelichting stijging inhuurkosten externe expertise
Naast de stijging op de inhuur die is toegelicht onder de tabel van de stijging van het capaciteitsbudget is er tevens een stijging van € 0,3 mln. te zien bij externe expertise. Ook deze stijging is volledig gedekt en wordt o.a. veroorzaakt door extra capaciteit die benodigd is binnen  veiligheid vergunningen en handhaving ten behoeve van o.a. extra werkzaamheden van de jeugdboa’s.

Personele kengetallen

Tabel kengetallen bezetting en formatie

*) Aantal inwoners per 1 januari 2020 (prognose): 157.100, per 2021 (prognose): 158.273 (Zaanstad in Cijfers).

Bezetting (aantal daadwerkelijke medewerkers omgerekend naar fte (36 uur)) +3 FTE
De arbeidsmarkt is volop in beweging. Ook bij Zaanstad zien we dat medewerkers vertrekken of doorstromen en dat nieuwe medewerkers instromen. Per saldo is de organisatie toegenomen met 3 fte. Het betreft voornamelijk invulling van vacatureruimte. Een enkele vacature is vervuld in het kader van coronawerkzaamheden, zoals bij Straattoezicht.

Boventalligen
Ten tijde van de najaarsrapportage is er één boventallige. Er wordt samen met deze medewerker zorgvuldig gezocht naar geschikt nieuw werk.

Overige ontwikkelingen

CAO onderhandelingen
De Cao Gemeenten liep op 1 januari 2021 af. De onderhandelingen over de nieuwe cao zijn op 1 november 2020 gestart. Inmiddels hebben er zes gespreksrondes plaatsgevonden. Onderwerpen waar over gesproken wordt zijn o.a. een loonsverhoging, een eenmalige uitkering, thuiswerken, bovenwettelijk verlof, spaarverlof en afspraken over sociale zekerheid. Sinds het laatste overleg op 19 februari 2021 lagen de onderhandelingen stil. Op 7 oktober hebben de werkgevers de vakbonden uitgenodigd het overleg over de Cao Gemeenten te hervatten. Daarvoor hebben de werkgevers een nieuw bod neergelegd. Inmiddels is op 5 november een principeakkoord afgesloten wat bestaat uit: De salarissen stijgen per 1 december 2021 met 1,5% en per 1 april 2022 met 2,4%. Ook krijgen alle medewerkers die op 3 november 2021 in dienst waren een corona-onkostenvergoeding van € 300. En een eenmalige uitkering van € 900. Deze bedragen zijn bruto en naar rato van de contracturen. De eenmalige vergoedingen worden uitbetaald nadat de cao definitief is (na 27 januari 2022). Ook de salarisverhoging wordt dan met terugwerkende kracht uitbetaald.  Vanaf 2022 wordt een thuiswerkvergoeding van € 2 per dag uitbetaald.

Pensioenakkoord
Op 12 januari 2021 is het wetsvoorstel ‘Bedrag ineens, RVU en verlofsparen’ aangenomen door de Eerste Kamer. Dit wetsvoorstel is onderdeel van het pensioenakkoord. Drie maatregelen uit dit akkoord zijn in het wetsvoorstel uitgewerkt. Van de drie maatregelen heeft alleen de verruiming van de RVU-mogelijkheden (RVU-vrijstelling) invloed op Zaanstad. De RVU-vrijstelling is een tijdelijke maatregel voor de jaren 2021 tot en met 2025. Deze maatregel houdt in dat de werkgever met een medewerker afspraken kan maken over eerder stoppen met werken zonder dat de regeling aangemerkt wordt als een RVU (regeling vervroegde uittreding). Daardoor blijft RVU-heffing van 52% uit. Wel geldt een maximum bedrag voor de vrijstelling. Daarnaast geldt de regeling voor medewerkers die binnen drie jaar (36 maanden) hun AOW-gerechtigde leeftijd bereiken.

De directie heeft besloten geen generieke regeling op basis van het pensioenakkoord vast te stellen. Wel vindt zij dat maatwerk toegepast kan worden om te zorgen dat elke medewerker in Zaanstad op een vitale manier zijn/haar pensioengerechtigde leeftijd kan bereiken en indien nodig de organisatie (gedeeltelijk) eerder kan verlaten. De RVU-vrijstelling is in het bijzonder bedoeld voor oudere medewerkers die zwaar werk doen. Dit speelt met name op de afdelingen Stadsbeheer en Onderhoud en Wijkbeheer en Onderhoud. Met medewerkers waarvan de verwachting is dat zij niet gezond en productief de pensioenleeftijd gaan halen worden individuele gesprekken gevoerd over mogelijke maatwerkoplossingen.

Fiscale uitruil van reiskosten
Eén van onze arbeidsvoorwaarden is de uitruil woon-werkverkeer. Dit wordt ook wel de fiscale uitruil van reiskosten genoemd. Fiscaal uitruilen leidt tot belastingvoordeel voor de medewerker. Op die manier komen we tegemoet aan de reiskosten die medewerkers maken. De hoogte van de uitruil werd eerder o.a. gebaseerd op een vast reispatroon. Sinds het begin van de coronacrisis werken we echter zo veel mogelijk thuis. Het Ministerie van Financiën heeft daarom besloten dat de uitruil woon-werkverkeer alleen nog mogelijk is over daadwerkelijke reisdagen. In 2021 hebben we het daarom mogelijk gemaakt voor medewerkers om werkelijke reisdagen door te geven en op basis hiervan uit te ruilen.

Update tegemoetkoming OV reiskosten
In 2020 hebben we met de vakbonden in het Lokaal Overleg een voorlopig onderhandelingsresultaat bereikt over een tegemoetkoming in de OV reiskosten. In de begroting voor 2021 is hiervoor geld vrij gemaakt. De voorgestelde tegemoetkoming betekent een bijdrage in de reiskosten van het openbaar vervoer (OV) vanaf 10 kilometer t/m 40 km woon-werkreis. Daarnaast blijft de huidige uitruil (deels) van kracht. Door de coronamaatregelen heeft het reizen van en naar werk voor veel collega’s echter een heel ander patroon gekregen. De ingangsdatum van deze regeling is daarom opgeschoven naar 1 januari 2022.

Eenmalige uitkering als blijk van waardering
Bij het salaris in oktober krijgen alle medewerkers met een vaste of tijdelijke arbeidsovereenkomst € 100 netto, ongeacht het aantal contracturen. Hiermee wil Zaanstad alle medewerkers een blijk van waardering geven voor hun inzet en flexibiliteit in deze corona-periode.